ترانزیستور UJT یا تک پیوندی چیست + کاربرد آن

ترانزیستور UJT چیست ؟چه کاربردی دارد؟آشنایی کامل با این نوع خاص ترانزیستور

ترانزیستور UJT یک ترانزیستور تک پیوندی و پرکاربرد میباشد که ساختار متفاوتی با سایر ترانزیستور ها دارد در ادامه این مقاله به معرفی آن میپردازیم.

ترانزیستور UJT چیست

ترانزیستور های تک پیوندی یا تک اتصالی که تنها یک پیوند P-N دارد.که مانند یک کلید الکترونیکی کار میکند.از این نمونه ترانزیستور ها نمیتوان برای تقویت سیگنال استفاده کرد و فقط برای سوئیچ ON-OFF استفاده کرد.ترانزیستور های UJT دارای ویزگی رسانای یک طرفه و امپدانس منفی میباشد.

این ترانزیستور ها  مانند دیود ها از قطعات نیمه هادی N.P تشکیل شده اند.

کاربرد ترانزیستور های (تک پیوندی)

بیشترین کاربرد این ترانزیستور بعنوان دستگاه راه انداز SCR و ترایاک هست.از دیگر کاربرد های این ترانزیستور به نوسان ساز ساده،کنترل فاز و مدار های زمانبندی ،نوسان ساز رلاکسیون و تولید کننده موج های غیر سینوسی میباشد.

 انواع ترانزیستور های UJT

این مدل ترانزیستور ها به سه دسته تقسیم میشوند.

 1) ترانزیستور UJT اصلی

از تیکه های نیمه هادی N که در طول آن یک ماده نیمه هادی از نوع P نفوذ داده شده  تشکیل میشود.از معروفترین های این نوع ترانزیستور میتوان به 2N2646 اشاره کرد.

  2)ترانزیستور تک پیوندی مکمل CUTJ

از یک نوع نیمه هادی P که در طول آن یک ماده نیمه هادی از نوع N در آن نفوذ کرده تشکیل شده است.از معروفترین های این نوع ترانزیستور میتوان به 2N6114 اشاره کرد.

  3)ترانزیستور قابل برنامه ریزی PUT

یک عنصر دارای چند پیوند P-N میباشدو بسیار شبیه تریستور ها میباشد و از چهارلایه P-N تشکیل شده است.سه سر بود این قطعه از ویژگی های آن میباشد.

که آند و کاتد در لایه های اول و آخر اتصال دارند.پایه گیت به یک لایه میانی نزدیک آند متصل شده است.از معروفترین های این نوع ترانزیستور میتوان به 2N6027و2N6028  اشاره کرد.

ساختمان ترانزیستور های (تک پیوندی)

این نوع ترانزیستور ها دارای سه پایه میباشند.دو پایه بیس B1.B2 . یک پایه امیتر E

به دو نیمه هادی نوع N با ناخالصی کم که دو اتصال اهمی پایه B1.B2 به دو سر آن وصل میشود بیس می گویند.و پایه امیتر به یک نیم هادی از نوع P متصل شده است و یک پیوند P-n داخل ساختار تشکیل میدهد.

زمانی جریان بسیار کوچکی از B1 به سمت B2 جاری می شود که هیچ اختلاف پتانسیلی مابین امیتر و هر کدام از دو پایه بیس وجود نداشته باشد. وزمانی یک جریان شدید از سوی امیتر جاری شده و با جریان قبلی جمع شده و باعث می شود که جریان نسبتا بزرگی از B2 خارج شده که اختلاف پتانسیل بزرگی  مابین پایه امیتر و پایه های بیس قرار گیرد.

نماد ترانزیستور UTJ همانند ترانزیستور پیوند اثر میدانی JFET است با این تفاوت که یک فلش خمیده نشان دهنده امیتر میباشد.

مدار کنترل سرعت در ترانزیستور های UJT

یکی از کاربرد های رایج مدار ترانزیستور تک پیوندی تولید مجموعه ای از پالس هایی است که یک تریستور را راه اندازی . کنترل میکند.با استفاده از UJT مدار راه اندازه کنترل فاز در اتصال با یک SCR یا ترایاک میتوان  سرعت موتور یونیورسال ACیاDC تنظیم کنیم.

در این مقاله به شما گونه خاصی از ترانزیستور ها رو بنام تزانزیستور UJT یا همان تک پیوندی و کاربرد آن را به شما معرفی کردیم تا با این نمونه هم آشنایی بیشتری پیدا کنید.